MORNING STAR / EVENING STAR
Morning Star หรือ Sankawa Ake No Myojyo นั้นประกอบไปด้วยแท่งเทียนสามแท่ง จะเกิด ณ จุดต่ำสุดของแนวโน้มขาลง โดยจะเกิดแท่งทึบที่มีลำตัวเทียนยาวกว่าปกติ ราคาเปิดของแท่งเทียนวันถัดมาจะต่ำกว่าราคาปิดของแท่งแรก (gaps down) และราคาเคลื่อนไหวอยู่ในกรอบแคบ ๆ เกิดเป็นแท่งเทียนสั้น ๆ หรือตัวดาว โดยแท่งดาวนั้นอาจจะมีมากกว่าหนึ่งแท่ง ส่วนแท่งเทียนสุดท้าย ราคาเปิดจะสูงกว่าราคาปิดของแท่งที่แท่งสัญญาณ พร้อมกับแรงซื้อเข้ามาดันราคา จนแท่งเทียนกลายเป็นแท่งโปร่งยาว ซึ่งต้องยาวอย่างน้อยครึ่งหนึ่งของแท่งทึบ ถึงจะเป็นการแสดงให้เห็นถึงแรงซื้อที่กลับเข้ามาอย่างชัดเจน จุดสังเกตสำคัญของรูปแบบนี้คือจะมีการเปิดแกปทั้งก่อนและหลังแท่งดาว
เงื่อนไข
- ตลาดต้องอยู่ในแนวโน้มขาลงอย่างชัดเจน
- แท่งเทียนแท่งแรกต้องเป็นแท่งทึบยาวซึ่งเป็นตัวแทนของเทรนปัจจุบัน แท่งเทียนที่สองต้องมีลักษณะเป็น indecision candle คือเป็นแท่งเทียนที่มีลักษณะสั้น ๆ
- แท่งเทียนที่ใช้สำหรับยืนยันการกลับตัวของแนวโน้มต้องเป็นแท่งโปร่งยาว ที่มีความยาวอย่างน้อยครึ่งหนึ่งของแท่งทึบ
องค์ประกอบที่ช่วยให้สัญญาณแม่นยำขึ้น
- แท่งทึบและแท่งโปร่ง ยิ่งยาวเท่าไหร่ โอกาสในการกลับตัวยิ่งสูงเท่านั้น
- ยิ่งมีจำนวนดาวมากแท่ง ความเป็นไปได้ที่แนวโน้มจะเปลี่ยนก็ยิ่งสูงขึ้น
- แกประหว่างแท่งดาวกับแท่งแรกนั้นแสดงให้เห็นโอกาสในการกลับตัวของแนวโน้มสูงขึ้น
- ถ้ามีแกปทั้งระหว่างแท่งดาวกับแท่งทึบและแท่งโปร่งนั้นจะเป็นรูปแทบที่สมบูรณ์ที่สุด
- ความยาวของแท่งโปร่งนั้นสะท้อนให้เห็นถึงความแข็งแกร่งในการกลับตัว ยิ่งยาวเท่าไหร่ ก็ยิ่งแข็งแกร่งเท่านั้น
จิตวิทยาเบื้องหลังแท่งเทียน
ในขณะที่ตลาดอยู่ในแนวโน้มขาลงมาเป็นระยะเวลานานจนผู้คนในตลาดเริ่มหมดความอดทน จึงเริ่มมีคนเทขายออกมา แรงขายที่เพิ่มขึ้นสร้างความตื่นตระหนกให้กับผู้คนในตลาด จึงมีการเทขายออกมาตามเพราะกลัวว่าราคาจะต่ำลงไปมากกว่านี้ แรงขายกดดันราคาให้ต่ำลงไปกว่าราคาเปิด เกิดเป็นแท่งเทียนทึบยาว ในวันถัดมาฝ่ายขายยังคงขายต่อเนื่องแต่กลับมีแรงซื้อเข้ามารับซื้อเรื่อย ๆ ทำให้ราคาไม่ถูกกดต่ำลงไปเหมือนวันแรก ยิ่งถ้าเกิดขึ้นพร้อมกับปริมาณการซื้อขายที่มากกว่าปกติ นั่นแสดงให้เห็นถึงจังหวะในการเปลี่ยนมือของหุ้น ในวันที่สามแรงซื้อเริ่มเข้ามามากจนดันราคาให้ไปปิดสูงเกินกว่าครึ่งหนึ่งของแท่งทึบ สิ่งที่เกิดขี้นเป็นการแสดงให้เห็นว่าฝ่ายขายสูญเสียการควบคุมตลาดให้กับฝ่ายซื้อและแนวโน้มราคาหุ้นอาจเกิดการเปลี่ยแปลง
Morning Start นั้นมีชื่อเรียกที่แตกแต่งกันไป ขึ้นอยู่กับลักษณะของตัวแท่งเทียนดาว โดยแบ่งออกได้ดังนี้
รูปแบบนี้มักจะพบเจอได้บ่อยในแทบทุกตลาด การตีความและนำไปใช้งานนั้นค่อนข้างที่จะยืดหยุ่น โดยมีหลักการพื้นฐานคือการตีความกลุ่มแท่งเทียนสามแท่ง แท่งทึบที่แสดงให้เห็นถึงความตื่นตระหนก และเป็นสัญญาณให้นักวิเคราะห์ทางเทคนิคจับตาดูว่าจะเกิดดาวตามมาหรือไม่ เมื่อมีแท่งดาวแล้ว แท่งโปร่งยาวสำหรับยืนยันแรงซื้อจะเกิดตามมาหรือเปล่า
Evening star
Evening star หรือ Sankawa Yoi No Myojyo นั้นมักจะเป็นส่วนยอดของแนวโน้มในขาขึ้น ซึ่งตรงกันข้ามกับ Morning Star ที่เกิดขึ้น ณ จุดต่ำสุดของแนวโน้มขาลง มันเป็นการส่งสัญญาณล่วงหน้าว่าราคาหุ้นจะปรับลดลง โดยจะเริ่มจากการเกิดแท่งเทียนโปร่ง ยาว ณ จุดปลายสุดของแนวโน้ม และเปิดแกปโดดขึ้นในวันถัดมา แต่แรงขายที่หนาแน่นกดดันราคาให้ไม่สามารถวิ่งขึ้นต่อไปได้ กรอบราคาซื้อขายในวันอยู่ในกรอบแคบ ๆ จนกระทั่งปิดตลาดที่ราคาเปิดหรือไกล้เคียง กลายเป็น Indecision Candle หรือแท่งดาว ราคาเปิดของแท่งเทียนแท่งที่สามเริ่มต้นด้วยการเปิดแกปดาว โดยราคาเปิดต่ำกว่าราคาปิดของแท่งเทียนก่อนหน้า แรงขายจำนวนมากได้กดให้ราคาลงไปปิดต่ำกว่าครึ่งหนึ่งของแท่งเทียนโปร่งแท่งแรก ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่าฝ่ายขายหรือหมีได้ควบคุมตลาดเป็นที่เรียบร้อย รูปแบบนี้จะสมบูรณ์หากมีการเปิดแกปทั้งก่อนและหลังแท่งดาว
เงื่อนไข
- ตลาดต้องมีแนวโน้มเป็นขาขึ้นที่ชัดเจน
- แท่งเทียนแท่งแรกต้องเป็นแท่งโปร่งยาว ถือเป็นตัวแทนของเทรนปัจจุบัน แล้วตามด้วยแท่งเทียนที่สองที่เป็นลักษณะ Indecision Candle หรือแท่งดาว
- แท่งที่สามต้องปรากฏหลักฐานของแรงขาย หรือภาวะหมีอย่างชัดเจน คือมีแรงขายที่มากพอที่จะกดให้ราคาลงไปปิดต่ำกว่าครึ่งหนึ่งของแท่งโปร่งแรก
องค์ประกอบที่ช่วยให้สัญญาณแม่นยำขึ้น
- ยิ่งแท่งโปร่งและแท่งทึบยาวเท่าไหร่ โอกาสในการกลับตัวยิ่งมากขึ้นเท่านั้น
- จำนวนดาวยิ่งมาก ความเป็นไปได้ที่จะกลับตัวก็ยิ่งมากขึ้นตาม
- ช่องว่างระหว่างแท่งดาวกับแท่งโปร่งแท่งแรก ช่วยเพิ่มโอกาสในการกลับตัวให้สูงขึ้น
- ถ้าเกิดช่องว่าทั้งก่อนและหลังแท่งดาว จะถือว่าสมบูรณ์แบบ ความยาวของแท่งทึบที่ลึกกินพื้นที่แท่งโปร่งเข้าไปนั้นสะท้อนให้เห็นถึงความแข็งแกร่งในการกลับตัว
จิตวิทยาเบื้องหลังแท่งเทียน
หลังจากที่ตลาดอยู่ในเทรนขาขึ้นมาเป็นเวลานาน ราคาหุ้นยังคงสูงขึ้นเรื่อย ๆ และเมื่อราคาถึงจุดหนึ่ง ฝ่ายซื้อพยายามดันราคาให้สูงขึ้นทำให้เกิดแท่งโปร่งยาว แต่คนที่มีหุ้นอยู่ในมือส่วนใหญ่เริ่มเห็นว่ามันขึ้นมามากพอ จึงเริ่มขายทำกำไร แรงซื้อยังคงมีพลังขณะเดียวกันแรงขายก็มากขึ้นเรื่อยๆ กดให้ราคาไม่สามารถวิ่งขี้นไปต่อและจบวันด้วยราคาปิดที่ไกล้เคียงหรือเป็นราคาเดียวกับราคาเปิด ฝ่ายซื้อเริ่มเกิดความกังวล และฝ่ายขายเริ่มเข้าครอบครองตลาด และเมื่อการซื้อขายในวันที่สามเริ่มขึ้น แรงขายทำกำไรยังคงเพิ่มขึ้นในขณะที่ฝ่ายซื้อนั้นเกิดความลังเลที่จะเข้าซื้อ ส่งผลให้ราคาเปิดต่ำกว่าราคาปิดก่อนหน้า และราคาใหลลงไปเรื่อย ๆ ในการซื้อขายตลอดวันจนปิดตลาดที่ราคาต่ำลงไปกว่าราคาเปิดมากจนเกิดเป็นแท่งเทียนทึบ ที่ยาวกินเนื้อเทียนแท่งโปร่งลงไป ยิ่งปริมาณการซื้อขายในวันนั้นสูงเท่าไหร่ ยิ่งสะท้อนให้เห็นถึงการเปลี่ยนมือของหุ้น และโอกาสที่จะเกิดการเปลี่ยนแปลงของแนวโน้มราคา
บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของการตกผลึกจากหนังสือ Profitable candlestick trading